De Spiegel

In de rubriek ‘De Spiegel’ houden bestuurders en betrokken stakeholders het mbo een spiegel voor in een column. meer...Waar zijn ze trots op, wat zou beter kunnen, wat drijft hen? Kan de samenwerking tussen ondernemers, onderwijs en overheid bijdragen aan het toekomstbestendig opleiden van jonge vakmensen? Hoe houden we het onderwijs jong en hoe zorgen we ervoor dat jongeren zich uitgedaagd weten en zich herkennen in dat onderwijs? Welke persoonlijke bijdragen zijn hiervoor nodig?
Deze keer: Column Titia Bredée, voorzitter College van Bestuur Helicon Opleidingen

Kennispact is de R&D-afdeling van MBO Brabant, ook voor de landelijke ‘groene’ wereld

Titia Bredée
voorzitter College van Bestuur Helicon Opleidingen

Nadat ik geschiedenis studeerde, heb ik in het hbo ervaring opgedaan in diverse managementfuncties, onder meer aan Avans Hogeschool en de HAN en daarna als bestuurder aan Hogeschool iPabo in Amsterdam. In mijn nieuwe baan sinds 2018 als voorzitter College van Bestuur bij Helicon kan ik alles combineren wat ik belangrijk vind. Het voelt voor mij als thuis in Brabant en Gelderland: ik woon al lang in Brabant en ik houd erg van ‘groen’. We bieden ook vmbo-groen aan en daar zou best meer van mogen zijn. We hebben veel mensen nodig die nadenken over hoe we ons dichtbevolkte land duurzaam te eten kunnen geven.

Helicon biedt opleidingen voor landbouw en bosbouw en ook voor de stad, zoals voeding en voorlichting. Dat biedt een mooie verbreding van ons portfolio en daarmee sluiten we aan op nieuwe beroepen die nu in Nederland ontstaan. Denk hierbij aan opleidingen in duurzaamheid en technologisering, waarbij we ook opleidingen met andere onderwijsinstellingen maken. Als voorbeeld noem ik de opleiding dronespecialist, waarin je drones inzet om de vruchtbaarheid van de akker te analyseren en waarin big data een grote rol spelen.

Samenwerken in Brabant om goede studenten op te leiden die aan de bak kunnen of doorstuderen: dat beschouw ik als een essentieel pareltje. Samen nadenken over wat die jonge professionals nodig hebben. Samen medewerkers opleiden die deze provincie draaiende houden, wat betekent dat we niet binnen onze eigen instelling moeten blijven hangen.

In Kennispact MBO Brabant gaan we kennisprofessionals bij elkaar brengen in de MIEC’s (MBO Innovatie & Expertise Centrum). We gaan samen practoraten ontwikkelen voor praktijkgericht onderzoek voor het mbo, waar je echt wat aan hebt. Een practor is je gesprekspartner voor hogescholen en universiteiten. Deze practoraten werken aan thema’s voor Brabant, waaronder het thema food. Het bedrijfsleven heeft dan ook een aanspreekpunt, als er een practor is. Door innovatiemensen bij elkaar te brengen ontstaat nieuwe kennis.

Onze mbo-studenten leren te denken in oplossingen

Zo werken we als Helicon Opleidingen samen met de HAS Hogeschool, het groene hbo. Hoe gaan we om met de voedselketen? Binnen deze opdracht hebben we samen met studenten van de HAS gewerkt aan een onderzoek naar duurzaam eten. Het onderzoek was gericht op het verhogen van de consumptie van groente en fruit bij vmbo- en mbo-studenten. Daarom bedachten de studenten een marktkraam met gratis groente en fruit om te kijken of dit het gedrag zou veranderen. Voor de kraam waren ze zelf verantwoordelijk, ook voor de voorraad. In de praktijk bleek het duurzame eten constant op te zijn, waardoor er steeds door de studenten extra fruit moest worden aangevoerd. De onderzoeksvraag werd op deze manier beantwoord en bovendien waren de studenten zeer enthousiast en vonden het geweldig om mee te doen. De mbo-studenten hadden naast de hbo-studenten een eigen invulling. Onze mbo-studenten leren te denken in oplossingen. Ze oefenen voortdurend in: wat levert het op en kan ik het vandaag gebruiken? Daar zijn ze goed in en daarmee zijn ze aanvullend in samenwerking met de hbo-studenten.

Gepersonaliseerd leren kan bijdragen aan oplossing

Wij hebben binnen Helicon Opleidingen inventieve klassen. De afgelopen weken waren de ‘Digitalnomads’ onderweg in Oost-Europa. In dit onderwijsproject reisde een groep studenten van Helicon MBO Den Bosch van Polen naar Roemenië. Door de coronacrisis zijn ze eerder dan gepland teruggekomen. Hun kennis zat in de laptop, iedere student had een eigen studieprogramma en een vraagstelling die paste bij die opleiding. Het programma gaat uit van inventiviteit, van studenten die een eigen pad volgen binnen een vastgesteld programma.

Het is een product van jarenlang nadenken over het thema gepersonaliseerd leren en nadenken over de bedoeling van het onderwijs. Veel studenten stellen de vraag: wat is de wereld van morgen? Hoe moet het straks? Dat heeft waarschijnlijk ook veel met ‘groen’ te maken. Onze mbo-studenten zijn bevlogen voor het vak dat ze hebben gekozen. Gepersonaliseerd leren kan bijdragen aan de zoektocht van studenten naar de oplossing voor bepaalde vraagstukken.

Hoe kunnen we blijvend antwoord geven op de verandering van morgen en hoe genereren we voldoende budgetten om goede leerlingen en studenten op te leveren in een voor altijd vernieuwend beroep

De passie voor het beroep en voor het vak is vaak het mooiste om te zien. Bij de finale ‘Tuinaanleg’ van Skills Netherlands genoot ik van de vakkennis van de studenten. Ik genoot ook van het feit dat alle eerstejaars kwamen kijken en van het overdragen van vakmanschap. De begeleiders waren coach in het proces. Het was niet simpel wat ze moesten maken.

Je staat er versteld van wat deze studenten na 3 jaar opleiding beheersen.

Ik heb zelf als voorbereiding op mijn nieuwe baan bij Helicon opleidingen binnen elk onderwijsprofiel stagegelopen bij een bedrijf. Ik wilde ervaren in welke arbeidsmarkt onze studenten terecht gaan komen en de passie ontdekken die in onze branche leeft. Zo kwam ik bijvoorbeeld bij een loonwerkbedrijf, in het landgoedbeheer en bij een communicatieadviesbureau (marketing rivierengebied) en leerde ook hun systemen kennen waar ze mee werken. Ik ontmoette dezelfde passie en bevlogenheid die ik bij studenten proef en zeker ook bij het onderwijspersoneel. Waar ik ook ben, zie ik dat beeld in deze branche van inventiviteit en zoeken naar oplossingen voor toekomstige vraagstukken.

Die oplossingen kunnen we vinden door ook binnen Kennispact MBO Brabant meer samen te werken aan thema’s zoals energietransitie. Door effectieve en efficiënte samenwerking kunnen we blijvend antwoord geven op de verandering van morgen en genereren we voldoende budgetten om goede leerlingen en studenten op te leveren in een voor altijd vernieuwend beroep.

Toekomst in 2030

Het onderwijs speelt zich in 2030 meer in bedrijven af. Leerlingen en studenten krijgen al veel stage, maar in de toekomst is er echt een gemeenschap van mensen die samenwerken en dat speelt zich dan meer in het bedrijf af. Beroepsonderwijs wordt veel praktischer en ook internationaler. Veel meer met technologie en robotisering, ook bij de ‘groene’ mbo-opleidingen. De opdracht van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is duidelijk: extra letten op duurzaamheid en circulariteit.

Er komen ontmoetingsplaatsen en/of simulatieplekken waar bedrijfsleven en onderwijs elkaar ontmoeten. De school kan dan een ontmoetingsplek/simulatieplek zijn.

In het ‘groen’ werken we nog veel meer samen: onderling met andere AOC’s, maar juist ook met ROC’s. Het is echt én én, waarin we elkaar versterken. Kennispact is de R&D-afdeling van MBO Brabant, ook voor de landelijke ‘groene’ wereld.

Fred van der Westerlaken
Cor van Gerven